Dus niets doen is geen optie meer.

Gemakkelijk

Er is zoveel informatie over klimaat, energietransitie en duurzaamheid dat het niet eenvoudig is hieruit wijs te worden. Het doel van dit artikel is een gedachterichting vormen zodat we weten waar wij, burgers, goed aan doen. Nu is duurzamer gaan leven een veelomvattend begrip; in dit artikel gaat het alleen over bestaande woningen aardgasvrij te maken. Dit is gemakkelijk te doen en hoeft niet duur te zijn.

Goed nieuws

Iedereen weet inmiddels dat wij op de manier waarop we nu leven teveel broeikasgassen uitstoten. Hierdoor warmt de aarde op. Dit proces is al vanaf het midden van de vorige eeuw bezig maar sinds 1970 gaat het steeds sneller . We merken nu ook duidelijk de gevolgen ervan.
De opwarming is voorlopig, zeg de komende honderd jaar, ook niet meer tegen te gaan, daarvoor zijn we te laat. Maar de experts zijn het erover eens dat als we de opwarming kunnen beperken tot maximaal 1,5 graad in 2050 en tot 2 graden in 2100, de gevolgen ervan nog beheersbaar zijn. Goed nieuws dus. En als we daarna doorzetten zou het mogelijk moeten zijn de opwarming terug te draaien. Dit kunnen we onze kinderen en kleinkinderen wel vertellen.

Geen paniek

We hoeven er niet somber gestemd door te worden en er is geen reden tot paniek. We hebben nu nog de mogelijkheid een ramp af te wenden, zo is te lezen in het laatste IPCC-rapport. Er is nog tijd ALS WE NU BEGINNEN! Ook duidelijk beschreven in het rapport is, wat er gebeurt als we niet of te laat in actie komen….lees maar.
Burgers spelen een grote rol in de transitie. Ook de overheid ziet dit in; voor het eerst is burgerparticipatie onderdeel van beleid en wordt het specifiek benoemd in het Europese Klimaatakkoord.
Nispen heeft een goede uitgangspositie en kan nu de regie nemen; het heeft alles wat nodig is om in z’n eigen energie te voorzien. Het NEC wil met de Nispenaren onderzoeken welk energiesysteem het best bij ons dorp past.
Op welk systeem we ook gaan uitkomen, zo weinig mogelijk energie verbruiken brengt elke mogelijke oplossing dichterbij en draagt direct bij aan minder CO₂ uitstoot.

Zo gaat het niet

Het gaat er dus om nu de uitstoot van CO₂ naar nul te krijgen. Even voor de duidelijkheid: van alle broeikasgassen is CO₂ niet het slechtste maar het meest voorkomende gas, daarop inzetten levert snel veel resultaat.
De meeste energie gebruiken we voor verwarmen (  ongeveer 75% van het aardgasverbruik in huis gaat op aan verwarmen.) en, steeds vaker, koelen van onze huizen. Veel CO₂ besparen betekent zoveel mogelijk gas besparen.
Niet de juiste weg is nu alles al omzetten naar elektrisch, de elektriciteit komt voorlopig nog uit centrales die veel CO₂ uitstoten. Met wachten tot die geschikt gemaakt zijn voor andere energie verliezen we teveel tijd, we halen dan het doel van maximaal 1,5graad opwarming in 2050 niet!
Betaalbaar verwarmen op basis van elektriciteit kan met een warmtepomp. Daar krijg je subsidie op en je denkt dat het een goede stap is. Maar toch vliegt de energie zo je huis weer uit als je geen maatregelen genomen hebt tegen energie verlies! Je krijgt zo geen warm en comfortabel huis.
Niet wachten op waterstofgas voor verwarmen. De energiedichtheid van waterstofgas is maar 1/3 van de energiedichtheid van aardgas. Dat betekent aanleveren met 3x hogere druk of snelheid om dezelfde warmte eruit te krijgen en dat vraagt nogal wat aanpassingen aan net en toestellen. Bovendien is er de komende jaren onvoldoende duurzame elektriciteit beschikbaar om waterstof te maken.
Credo: CO₂ besparen moet nu ≡ minder aardgas gaan gebruiken moet nu.

Belangrijkste stap.

Duidelijk: de eerste en belangrijkste stap is energie gaan besparen door geen energie te verliezen! Dit houdt in beter Isoleren en Kieren dichten. Dat heeft tot gevolg dat er gecontroleerd geventileerd moet gaan worden, want ventilatie gebeurt nu door die kieren. Goede ventilatie is cruciaal. De totale oppervlakte aan ongeplande gaten en kieren meet je met een Blowerdoortest. Een jaren-70 huis kan bij windkracht 5 wel 8x per uur z’n hele volume aan (duur verwarmde) lucht kwijtraken.
Isoleren, waar begin je en hoe kom je op een goed ventilatiesysteem. Veel vragen in een veelomvattend proces waarbij een stap zomaar een volgende stap veroorzaakt of beïnvloedt.

Maak een plan

1. Maak een energie-bespaar-plan dat je in de juiste volgorde afwerkt en door mensen laat uitvoeren die er verstand van hebben.
2. Begin met duidelijk te krijgen met welk systeem je huis aardgasvrij verwarmd gaat worden.
3. Er zijn nogal wat mogelijkheden; wat werkt het best voor ons in Nispen. Wat komt er uit de dorpsdialogen, wat willen we bereiken.
4. Is de keuze eenmaal gemaakt dan kun je gaan plannen wanneer en in welke volgorde je de stappen zet. En kan er een begroting gemaakt worden.

Betaalbaar? Zeker!

Je wilt dat jouw energie-bespaar-plan helemaal of voor een groot deel betaald wordt door de besparing op je energierekening.
Het Rijk heeft een Energie-bespaar-leningin het leven geroepen, een speciale lening tegen aantrekkelijke condities. Er zijn ook subsidies te krijgen.
Denkbaar: nu €200 per maand aan energie, dan €150 aan lening en €50 aan energie.

Resultaat

Als je plan uitgevoerd is heb je een warme en comfortabele woning die waardevast is en, daar gaat het om, een woning die niet meer bijdraagt aan de uitstoot van CO₂.
Als je niets doet zal je woning in waarde dalen vanwege achterstallig ‘energie-onderhoud’.